Beleggers reageren erg verschillend op het volatiele (lees: dalende)
koersverloop in de diverse markten. Durfals struinen verlekkerd koopkansjes
af, zoals daghandelaren die het momentum proberen te grijpen.
Zenuwpezen zoeken tevergeefs naar houvast en broodnodige nachtrust, terwijl
ervaren “buy-and-hold” rotten nuchter de schouders ophalen en doorgaan met
het leven. Technische analisten interpreteren als vanouds grafieken of
herlezen voor de zekerheid hun horoscoop.
Ik word regelmatig aangesproken door een aparte categorie, namelijk de kwade
belegger.
Media is schuld
Deze ergert zich mateloos aan de voortdurende openingen van het journaal over
de financiële crisis, die binnenkort zou worden gevolgd door een economische
malaise. Kranten, tijdschriften en het internet staan bol van artikelen met
allerlei doemscenario’s.
In plaats van iedereen de put in te praten, zouden columnisten juist moeten
helpen vertrouwen te creëren. Vertrouwen in landen, economieën, valuta,
banken, bedrijven, beleggingen en – nu we toch bezig zijn – ook maar in de
mens.
Geheel wereldvreemd is de kwade belegger overigens niet: politici noemt hij
normaliter niet in deze vertrouwenslijst.
Met een flinke dosis vertrouwen gaat alles omhoog. Hierbij zal de kwade
belegger vooral de waarde van de eigen geslonken beleggingsportefeuille in
het achterhoofd hebben.
Crisistaal geen prietpraat
Helaas. Redenen voor pessimisme, of op zijn minst voorzichtigheid, zijn er
terdege. Er zijn enorme schuldenlasten gecombineerd met begrotingstekorten
in vrijwel alle belangrijke landen, terwijl centrale banken hun kruit al
grotendeels hebben verschoten.
Banken blijven zeer kwetsbaar. De onroerend goed sector (kantoren, winkels en
woningen) staat er in de meeste grote economieën zwak voor.
Een beetje verder in de toekomst zullen demografische veranderingen een
dominantere rol opeisen. De zorgen over Nederlandse pensioentekorten vallen
daarbij in het niet bij die in de meeste andere landen, waar grote en zeer
dure stappen nodig zijn om maar zelfs in de buurt te komen van de relatief
hemelse situatie in Nederland.
De kwade belegger heeft natuurlijk gelijk dat de vertrouwenscrisis zelf de
problemen nog groter maakt en een vicieuze cirkel in gang zet. Consumenten
worden namelijk voorzichtiger, bedrijven verkopen minder, werkgelegenheid
neemt af, etcetera. Het gaat echter veel te ver om de media de schuld te
geven van de vertrouwenscrisis.
Het tanende vertrouwen is namelijk terecht en vindt zijn oorsprong in de
genoemde overweldigende en grotendeels structurele problemen. Een belegger
die zijn ogen hiervoor wil sluiten, doet zichzelf tekort.
Lichtpuntjes
Toch hoeft niet iedere beleggingsbeslissing door een dikke smurrie van
zwartgalligheid heen.
Aandelen zijn goedkoper dan enkele maanden geleden, dus een lange termijn
belegger kan meer waar voor zijn geld krijgen. Ondernemingen hebben de
afgelopen paar jaar benut om de balans te versterken en kunnen een stootje
goed absorberen.
Rente blijft gematigd
Kan een stijgende inflatie dan niet nopen tot renteverhogingen, wat meestal
fnuikend is voor beleggingen in aandelen en schuld? Hoewel het accommoderend
beleid van centrale banken inderdaad kan leiden tot inflatie, is dit mede
dankzij neutraliserende acties beperkt.
De stijgende grondstofprijzen van de afgelopen jaren doen weliswaar pijn, maar
een verwachte lage economische groei zal de inflatie nog wel even in toom
houden. Voorlopig is een lage basisrente in ieder geval een gunstig effect
van de crisis. Met een kleine nuance: een toenemend risicobewustzijn zal
renteopslagen doen toenemen, bijvoorbeeld bij financiering van onroerend
goed.
Politiek aan zet
Centrale banken hebben (meer dan) hun deel bijgedragen om de crisis niet op
korte termijn compleet te laten ontsporen. Nu is het aan de politiek om het
stokje over te nemen.
Wellicht nadert het moment waarbij de kwade belegger ook vertrouwen kan
krijgen in politici. Zodra deze zijn wakker geschud, zijn ze misschien
bereid om drastische, impopulaire maatregelen te nemen, noodzakelijk om de
structurele problemen op te lossen.
Ik geloof hier overigens niets van, maar ik schrijf dan ook columns.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op
persoonlijke titel.
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl